Γρίφος η επιλογή καυσίμου για θέρμανση

Το κόστος θέρμανσης αποτελεί τον μεγάλο πονοκέφαλο για τα νοικοκυριά τον φετινό χειμώνα και η επιλογή του καυσίμου που θα χρησιμοποιήσουν για τη θέρμανση εξελίσσεται σε μεγάλο γρίφο. Το τελευταίο διάστημα, μετά την εκτόξευση της τιμής του φετινού αερίου, το πετρέλαιο έδειχνε να αποτελεί τη φθηνότερη επιλογή, δεδομένου ότι η χρήση ηλεκτρικών θερμαντικών σωμάτων θεωρείται δεδομένο ότι θα εκτοξεύσει τον λογαριασμό. Τις τελευταίες ημέρες όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις στις πολύ ασταθείς αγορές ενέργειας τα δεδομένα άλλαξαν. Η ανοδική πορεία της τιμής του πετρελαίου, η υποχώρηση των τιμών του αερίου και η επιδότηση των 90 ευρώ/MWh έχουν αλλάξει τις ισορροπίες υπέρ του αερίου, που εμφανίζεται ξανά φθηνότερο του πετρελαίου. Πόσο θα κρατήσει αυτό, κανείς δεν ξέρει. Αυτό ισχύει τώρα ενώ για τους επόμενους μήνες του χειμώνα ουδείς μπορεί να κάνει από τώρα ασφαλείς προβλέψεις.

Οι επιδοτήσεις

Η θέρμανση με το ηλεκτρικό ρεύμα, παρά τις πολύ μεγάλες επιδοτήσεις που ανακοινώθηκαν, θα είναι η ακριβότερη λύση για φέτος -ειδικά αν επιλεγούν τα απλά θερμαντικά σώματα- ενώ, όσοι στραφούν σε αυτή δεν θα έχουν καν δικαίωμα στο επίδομα θέρμανσης. Ρεύμα καταναλώνουν βέβαια και οι αντλίες θερμότητας οι οποίες παραμένουν η φθηνότερη λύση -και η μόνη που μπορεί να λειτουργήσει με δωρεάν ενέργεια από τον ήλιο- με τη διαφορά όμως ότι η λειτουργία της προϋποθέτει να έχουν προηγηθεί πολύ σημαντικές επενδύσεις. Εγγυημένη απόδοση, έχει –και θα έχει ανεξάρτητα από την εξέλιξη των τιμών μέσα στον χειμώνα- η ενεργειακή θωράκιση του κτίσματος καθώς ακόμη και αν απαιτηθούν επενδύσεις πολλών χιλιάδων ευρώ, η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί μπορεί να φέρει πίσω τα χρήματα σε λιγότερο από 6-7 χρόνια.

Η ανακοίνωση της τιμολογιακής πολιτικής των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και η παρουσίαση της επιδοματικής πολιτικής που θα ακολουθηθεί από την κυβέρνηση τους επόμενους μήνες επιτρέπει στα νοικοκυριά να κάνουν τις συγκρίσεις τους και να αποφασίσουν ποια θα είναι τελικώς η πηγή θέρμανσης που θα επιλέξουν για τον φετινό χειμώνα. Από τη στιγμή που μπήκαν όλες οι παράμετροι στην «εξίσωση» (οριζόντια επιδότηση και του πετρελαίου αλλά και του φυσικού αερίου αλλά και κλιμακωτή επιδότηση του ρεύματος) η εικόνα που είχε σχηματιστεί αρχικά (δηλαδή ότι το φυσικό αέριο θα είναι εντελώς ασύμφορο) ανατρέπεται. Με τα σημερινά δεδομένα, η χρήση του ηλεκτρικού καλοριφέρ είναι αυτή που θα εκτινάξει το κόστος της θέρμανσης κάτι που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά στις επιλογές που θα κάνουν. Απλοί μηχανισμοί θέρμανσης που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα (π.χ ηλεκτρικά καλοριφέρ, ηλεκτρικές σόμπες κλπ) καταναλώνουν μια κιλοβατώρα ρεύματος για να παράξουν μια θερμική κιλοβατώρα. Και επειδή μια κιλοβατώρα ρεύματος μπορεί να κοστίζει ακόμη και 0,26-0,27 ευρώ αν στην τελική τιμή συμπεριληφθούν όλα τα στοιχεία (τιμολόγιο εταιρείας, κρατική επιδότηση, μη ανταγωνιστικές χρεώσεις και ΦΠΑ) είναι προφανές ότι το κόστος για όποιον επιλέξει το ρεύμα θα είναι ακόμη και υπερδιπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο του πετρελαίου θέρμανσης ή του φυσικού αερίου.

Ο λόγος; Μια θερμική κιλοβατώρα που θα παραχθεί με πετρέλαιο θέρμανσης μπορεί να κοστίζει 0,11-0,12 ευρώ (ανάλογα και με την απόδοση του καυστήρα αλλά και τη συντήρηση που έχει γίνει) ενώ με το φυσικό αέριο η τιμή μπορεί να συγκρατηθεί τελικώς και κάτω από τα 0,13 ευρώ παρά το γεγονός ότι στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ η τιμή του φυσικού αερίου παρέμενε μέχρι πρόσφατα πάνω από τα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα. To πετρέλαιο θέρμανσης και το φυσικό αέριο έχουν ακόμη ένα πλεονέκτημα φέτος σε σχέση με το ηλεκτρικό ρεύμα: εφόσον αυτοί που θα το επιλέξουν πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια (σ.σ εκτιμάται ότι θα τα πληρούν τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια νοικοκυριά) θα λάβουν και το προσαυξημένο κατά 16% σε σχέση με πέρυσι επίδομα θέρμανσης. Αντίθετα, με το ρεύμα, επίδομα θέρμανσης δεν υπάρχει ενώ ούτε θα προβλεφθεί “power pass” για τον φετινό χειμώνα δεδομένου ότι η επιδοματική πολιτική του ρεύματος εξαντλείται στο ποσό της μηνιαίας επιδότησης που αποτυπώνεται κάθε μήνα στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος.

Οι διεθνείς αγορές

Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό από τα νοικοκυριά είναι ότι οι ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή αποτελούν σε πολύ μεγάλο βαθμό «φωτογραφία της στιγμής» ή για την ακρίβεια «φωτογραφία του Οκτωβρίου». Το τι θα γίνει από τον Νοέμβριο και μετά –δηλαδή στην κρίσιμη περίοδο που ο υδράργυρος θα έχει αρχίσει να υποχωρεί και οι καταναλώσεις να αυξάνουν- εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις στα διεθνή χρηματιστήρια και ειδικά σε αυτό του φυσικού αερίου. Για την μόνη πηγή θέρμανσης που μπορεί ένα νοικοκυριό να «κλειδώσει» τιμή από τον Οκτώβριο είναι το πετρέλαιο θέρμανσης. Αυτό γίνεται με την αγορά μεγάλης ποσότητας καυσίμου εφόσον κριθεί ότι η τιμή κατά την έναρξη της σεζόν θα είναι συμφέρουσα

Το φυσικό αέριο

Για το φυσικό αέριο, όλα εξαρτώνται από τις εξελίξεις στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ αλλά και τις αποφάσεις που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να συγκρατήσει την τιμή του φυσικού αερίου. Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου ότι με τα 9 λεπτά οριζόντιας επιδότησης που δίδονται για τον Οκτώβριο, πρακτικά εξαντλούνται τα περιθώρια. Αυτό σημαίνει ότι αν ανέβει η τιμή του φυσικού αερίου πάνω από τα επίπεδα των 185 ευρώ που βρίσκεται σήμερα, δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι θα ανέβει και η επιδότηση. Πρακτικά λοιπόν, αν το φυσικό αέριο είναι σήμερα «κοντά» με το πετρέλαιο θέρμανσης, δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι το ίδιο θα συμβαίνει και τους επόμενους μήνες. Για το ρεύμα από την άλλη, πρόθεση είναι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας να συγκρατηθεί στα επίπεδα του Οκτωβρίου (περίπου 25 λεπτά θα βγαίνει η τελική τιμή για νοικοκυριό που θα καταναλώνει πάνω από 500 κιλοβατώρες ανά μήνα) αλλά και αυτό εξαρτάται από το αν θα υπάρχουν τα διαθέσιμα δημοσιονομικά περιθώρια και το ποια θα είναι η κατάσταση στο χρηματιστήριο ενέργειας.