Οι “μεγάλοι” του Real Estate επιστρέφουν... στο σπίτι

Αρχές δεκαετίας 2000. Η Ελλάδα ζει στο ρυθμό της προετοιμασίας για το μεγάλο ραντεβού των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ενώ λίγο πριν από αυτό, θα ζήσει τον απροσδόκητο θρίαμβο του Euro. Πριν το μαγικό καλοκαίρι του 2004 όμως, η χώρα ήδη ζει την παρατεταμένη άνοιξη της κτηματαγοράς. Τα έργα υποδομής όπως το νέο αεροδρόμιο και το μετρό σε συνδυασμό με τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις και την ανακαίνιση του ΟΑΚΑ έχουν αναβαθμίσει περιοχές της πόλης και έχουν δημιουργήσει νέες. Οι προϋποθέσεις για την έναρξη του ράλι στην αγορά ακινήτων έχουν διαμορφωθεί και αυτό έχει ξεκινήσει. Μέσα σε αυτό το σκηνικό ευφορίας και ένα κρεσέντο ρευστότητας με τα στεγαστικά δάνεια να εκταμιεύονται με πολύ μεγάλη ευκολία, μπαίνει στη ζωή μας η “οργανωμένη δόμηση”. Πρόκειται για την πρώτη απόπειρα μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων και εταιρειών Real Estate να μπουν στην αγορά κατοικίας, “απειλώντας” την κυριαρχία των μικρότερων κατασκευαστών-εργολάβων που δούλευαν με τη λογική της αντιπαροχής. Η πρότασή τους ήταν η ζωή σε μεγάλα οικιστικά συγκροτήματα τα οποία πέραν των πολυτελών για την εποχή κατοικιών, προσέφεραν σειρά υπηρεσιών -φύλαξη, κηπουρός, κοινόχρηστη πισίνα, παιδική χαρά- στους κατοίκους των νέων gated communities στη λογική χωρών του εξωτερικού και κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τα πρώτα οικιστικά συγκροτήματα

Στο πλαίσιο αυτό προέκυψαν τα δύο μεγαλύτερα συγκροτήματα οργανωμένης δόμησης, τα οποία πριν την παράδοση των κατοικιών στους ιδιοκτήτες τους, φιλοξένησαν τους δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο που κάλυψαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Η Lamda Development ανέπτυξε την “Ηλιδα” που αποτελείται από πέντε πεζοδρομημένες γειτονιές που φιλοξενούν 215 διαμερίσματα. Η REDS από την πλευρά της ανέπτυξε τον Λόφο Edison στην Παλλήνη, συγκρότημα με 202 κατοικίες και μεζονέτες. Η -τότε- J&P Development επέλεξε τις περιοχές της Κηφισιάς, της Κάντζας και του Αμαρουσίου, ενώ η Μηχανική αυτή της Εκάλης με το συγκρότημα «Δρυάδες». Από την πλευρά της η Κοπελούζος Real Estate δημιούργησε στη Νέα Φιλοθέα συγκρότημα 87 κατοικιών, ενώ η κοινοπραξία των Θεμελιοδομή-Εντεχνος-Ανασυηλωτική και Cybarco δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή του Διονύσου.

Μετά τον αρχικό ενθουσιασμό πάντως, η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη. Οι κατοικίες που αναπτύχθηκαν απορροφήθηκαν, αλλά με αργό ρυθμό και η ανταπόκριση του ελληνικού αγοραστικού κοινού -σε μια εποχή που οι ξένοι επενδυτές ήταν ουσιαστικά απόντες- δεν ήταν η αναμενόμενη καθώς τα τεράστια μεγέθη των 200 και πλέον διαμερισμάτων αποθάρρυναν αρκετούς επίδοξους αγοραστές. Ταυτόχρονα, η επιδείνωση των προοπτικών της οικονομίας και η έναρξη του ανοδικού κύκλου στα επιτόκια δεν βοήθησαν. Ετσι, από τα τρία μεγάλα στοιχήματα της εποχής -εμπορικά κέντρα, οργανωμένη δόμηση και τεράστια ανάπτυξη των Μεσογείων- η αγορά του Real Estate κατάφερε να κερδίσει μόνο το πρώτο.

Η δεύτερη απόπειρα

Είκοσι χρόνια μετά, οι εταιρείες ανάπτυξης, οι επενδυτικές και οι μεγάλοι κατασκευαστές επιστρέφουν στην αγορά κατοικίας. Αυτή τη φορά η πρόταση, αλλά και το κοινό στο οποίο απευθύνονται είναι διαφορετικά σε σύγκριση με την πρώτη απόπειρα. Οι αναπτύξεις είναι σαφώς μικρότερες, οι κατοικίες πιο πολυτελείς και σε τιμές που δεν απευθύνονται σε όλους. Οι κατοικίες προορίζονται για Ελληνες αγοραστές με σχετική οικονομική επιφάνεια, αλλά και ξένους αγοραστές καθώς αποτελούν βασική πηγή ζήτησης για την εγχώρια αγορά που δείχνει να κεφαλαιοποιεί τα οφέλη από την υψηλή τουριστική κίνηση και το πρόγραμμα “Χρυσής Βίζας”. Μέσω της ανάπτυξης πολυτελών κατοικιών developers και κατασκευαστικοί όμιλοι αναζητούν μια νέα πηγή εσόδων, ενώ από την πλευρά τους οι επενδυτικές εκτιμούν ότι οι κατοικίες θα προστεθούν ως σημαντικό στοιχείο στα χαρτοφυλάκια ΑΕΕΑΠ και επενδυτών τα αμέσως επόμενα χρόνια, παρά τις χαμηλά σχετικά αποδόσεις που εμφανίζουν.

Η νέα γενιά έργων

Πρόσφατα, η Prodea Investments έκανε γνωστή την πρόθεσή της για επένδυση συνολικών κεφαλαίων 200 εκατ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, με στόχο την ανάπτυξη και πώληση ή ενοικίαση οικιστικών μονάδων σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής. Αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η πρώτη φάση του επενδυτικού σχεδίου, η οποία προβλέπει την τοποθέτηση κεφαλαίων της τάξεως των 60 εκατ. ευρώ για την κατασκευή και πώληση πάνω από 70 νέων διαμερισμάτων, σε περιοχές όπως το Χαλάνδρι, η Πολιτεία, η Αγία Παρασκευή και η Νέα Ερυθραία. Τα πρώτα ακίνητα θα αρχίσουν να παραδίδονται σταδιακά από το τέλος του 2023 και μέχρι τα μέσα του 2024, ενώ σύμφωνα με στελέχη της Prodea, το 50% αυτών θα διατεθεί προς ενοικίαση και το υπόλοιπο 50% προς πώληση. Οσον αφορά το εύρος των τιμών πώλησης, αυτό θα κυμαίνεται από 300.000 έως 450.000 ευρώ για τις συγκεκριμένες περιοχές.

Στόχος της εταιρείας είναι να απευθυνθεί κυρίως σε ελληνικά νοικοκυριά, ελεύθερους επαγγελματίες και γενικότερα ανθρώπους που επιθυμούν να αποκτήσουν το επόμενο ακίνητό τους, αλλά αδυνατούσαν στο παρελθόν, είτε λόγω έλλειψης προσφοράς νέων κατασκευών σε περιοχές υψηλής ζήτησης. Παράλληλα, σε άλλες περιοχές, όπως στο ευρύτερο κέντρο της Αθήνας, γίνονται ανακατασκευές υφιστάμενων κατοικιών. Για παράδειγμα, η εταιρεία εξαγόρασε πρόσφατα αυτοτελές κτίριο 80 διαμερισμάτων στην περιοχή της Καλλιθέας, το οποίο εκμισθώνει. Μεταγενέστερα, η Prodea θα κινηθεί και προς τα νότια προάστια, με έμφαση στις περιοχές που γειτνιάζουν με την επένδυση του Ελληνικού, ενώ ασφαλώς διατηρεί ζωηρό ενδιαφέρον για επενδύσεις και εντός της ίδιας της έκτασης του πρώην αεροδρομίου.

Ανάλογο ενδιαφέρον έχει και η Αβαξ. Η εισηγμένη κατασκευαστική εταιρεία, η οποία στο παρελθόν είχε προβεί σε ενδιαφέρουσες αναπτύξεις πολυτελών οικιστικών συγκροτημάτων (π.χ. στις Σπέτσες), μέσω της θυγατρικής Avax Development, δεν κρύβει την επιθυμία της να τοποθετηθεί εντός του Ελληνικού, με στόχο την ανάπτυξη οικιστικών συγκροτημάτων. Η υλοποίηση των έργων υποδομής της πρώτης φάσης της κατασκευής του έργου στο Ελληνικό, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης και καλής συνεργασίας με τη διοικητική ομάδα της Lamda Development, προκειμένου στο μέλλον να προχωρήσει και το σχέδιο αυτό. Σημειωτέον ότι η Αβαξ συμμετείχε και στον διαγωνισμό για την κατασκευή του Riviera Tower, του πύργου κατοικιών που θα αναπτύξει η Lamda Development στο παραλιακό μέτωπο του Ελληνικού. Αυτή την περίοδο, η Αβαξ προχωράει και στην αξιοποίηση ιδιόκτητου οικοπέδου επιφάνειας 2,2 στρεμμάτων στην ευρύτερη περιοχή του Ελληνικού. Συγκεκριμένα, έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την ανέγερση συγκροτήματος 16 πολυτελών διαμερισμάτων, συνολικής επιφάνειας 2.500 τ.μ.

Κατοικίες στα νότια προάστια

Από τα σηµαντικότερα επενδυτικά έργα που περιλαμβάνουν και χρήση κατοικίας στα νότια προάστια, είναι η επένδυση για την ανάπλαση της πρώην ΒΕΛΚΑ στη βιομηχανική ζώνη του Φαλήρου. Πρόκειται για το προϊόν μιας συνεργασίας ανάμεσα στην Dimand Real Estate (σε συνεργασία με την EBRD), την Avax Development (θυγατρική του κατασκευαστικού ομίλου), τον μεγαλομέτοχο της Αβαξ, Χρ. Ιωάννου και την κ. Δήμ. Δαυίδ. Στο ακίνητο αυτό, επιφάνειας 18,7 στρεμμάτων, σχεδιάζεται μια μεικτή ανάπτυξη κατοικιών και γραφείων, συνολικής επιφάνειας 57.500 τ.μ. (επιμερισμένη σε επτά διαφορετικά κτίρια), με το συνολικό ύψος της επένδυσης να υπολογίζεται σε 100 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, τρία από τα επτά κτίρια, στο τμήμα του ακινήτου που έχει θέα προς τη θάλασσα, σχεδιάζεται η ανάπτυξη οικιστικών συγκροτημάτων υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Οι κατοικίες αυτές θα απευθυνθούν κυρίως σε αγοραστές από το εξωτερικό, που επιθυμούν να αποκτήσουν ένα ακίνητο στην «Αθηναϊκή Ριβιέρα», αλλά και σε Ελληνες επενδυτές.

Νέα διαμερίσματα στο κέντρο

Σε έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην αγορά κατοικίας της Αθήνας, έχει εξελιχθεί και το ισραηλινό επενδυτικό fund Zoia. Η εταιρεία έχει αποκτήσει και διαχειρίζεται 31 κτίρια στην Αττική, εκ των οποίων το 70% αφορά αποκλειστικά διαμερίσματα. Συνολικά, σχεδιάζεται η εκμετάλλευση 750 διαμερισμάτων, τα περισσότερα από τα οποία στο κέντρο της Αθήνας. Τα 90 βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, ενώ τα υπόλοιπα είτε ανακατασκευάζονται ήδη είτε βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης. Αντίστοιχα, η Premia Properties ΑΕΕΑΠ έχει αποκτήσει τρία κτίρια σε Κυψέλη (πλησίον της αγοράς της Κυψέλης στην οδό Φωκίωνος Νέγρη), Θεσσαλονίκη και Πάτρα, τα οποία λειτουργούνται από την Hamlet Student Flats, ως φοιτητικές κατοικίες. Επίσης, έχει αγοράσει κτίριο κατοικιών στον Πειραιά, οι οποίες μισθώνονται στην Teleperformance για τη στέγαση εργαζομένων της.

Πηγή: H Kαθημερινή